Esrar Nedir

Esrar, yaygın olarak kullanılan maddelerden birisidir. Esrarın tarih boyunca yetiştirildiği ve kullanıldığı bilinmektedir. Son yıllarda kullanımı giderek artmaktadır. Toplumda esrara ve etkilerine ilişkin olarak çok çeşitli ve farklı görüş ve inançlar vardır. Bu görüş ve inançlara göre insanların esrara ilişkin değer yargıları oluşmaktadır. Esrara ilişkin tartışmalar hem toplumda hem de bilimsel çevrelerde devam etmektedir. Tartışmaların birisi de, esrar kullanımının yasallaşıp yasallaşmamasıdır. Böylece esrar ilgili tartışmalar politika düzeyine kadar taşınmaktadır. Yakın zamanda esrarın tıbbi tedavi amacıyla kullanılıp kullanılamayacağı ilişkin araştırmalar, tartışmalara yeni bir boyut eklemiştir.

 
Esrar, cannabis sativa adı verilen hint keneviri bitkisinin kahverengi/yeşil çiçeklerin karışımından, saplar, tohumlar ve yapraklarından oluşmaktadır. Esrarın dumanı genellikle sert, acı, keskin ve ot kokusuna benzer. Esrar’ın aktif ana etken maddesi THC’dir (Delta-9-tetrahydrocannabinol). Beyinde özel THC reseptörleri (alıcıları) tespit edilmiştir. Bu reseptörler beynin kavrama, hafıza, ödül, acı algısı ve motor koordinasyon işlevlerinden sorumlu bölümlerinde yerleşmiştir.

İşleniş biçimine göre bazı farklılıklar gösterir ve bunlara göre farklı isimler alır. Bunlar arasında Marijuana, Gubar, Ganja sayılabilir. Esrar, en sık marihuana, ot ve joint olarak isimlendirilmektedir. Bunların dışında pek çok farklı isimle de anılmaktadır. Bunlar arasında plaka, gubar, mühür, papatya, anten, keyif, kaynar, nane, kına, derman, paspal, gıya, gogo, gonca, kuris, ilaç, siyah, çay, evset, sır, cam macunu, afgan, lübnan, sarıkız, kalo, cigaralık, sarma, çiçeksündüz, mal, sarı, jelatin, kenevir, kafa hapı, saddam, kuru, elek altı, kendir, yeşil, keçi, patates, Henry, ahna sayılabilir. “Cuk” esrar macununa verilen addır. Bu yemekler hazırlanırken özellikle kek içine konabilir. Etkili madde miktarı düşüktür. Charasi ise, Pakistan’da kullanılan ve etkin madde miktarı çok yüksek olan bir esrardır. Esrara Güney Afrika’da Dagga, İran’da “Beng”, Yunanistan’da “Cannabis” adı verilir. Farklı esrar  türlerine göre içerdikleri THC miktarı aşağıda verilmiştir.

Farklı esrar türlerine göre içerdikleri THC miktarı

Esrar (Bitkisel esrar)

1960’ların ve 1970’lerin geleneksel sigarası (esrarlı sigara)

1980’lerin ve 1990’ların modern sigarası (joint); özel yetiştirme ve diğer güçlü alttürlerin (sinsemilla, Hollanda tütünü, bazı yabani otlar) birleşimi sonucu

%1-3 oranında THC (~ 10mg / esrarla karışık tütün)

%6-20 oranında THC (60-200 mg/ esrar, haşiş yağıyla karıştırıldıysa 300 mg’ın üstünde)

Esrar sakızı    Kekler, tabletler, levhalar    %10-20 oranında THC

Cannabis Sativa ya da Cannabis İndica adı verilen kenevir otundan elde edilen maddenin ismidir. Bu bitkinin her parçası tetrahydrocannabinol içerir (THC). Esrar, “haşiş” olarak bilinir. İngilizce’de “hash, hashish”, Fransızca’da “Hachisch” olarak yazılır. Arapça’da ise “haşiş” ya da “Haşhiş” olarak adlandırılır. Esas olarak hint keneviri ya da kenevir otunun kendisi “haşiş”olarak adlandırılmıştır. Araplar, belirli bir bitki türünün kendisine bu adı verirlerken, Batı Avrupa’da hem bitkiye hem de ondan elde edilen nesneye “Hashish” adı verilmektedir. Elde edilen  bu  nesnenin Türkiye’deki adı “esrar” dır. Arapça’da buna “kunnap” denir. Burada vurgulanmak istenen nokta esrar diye bir bitki olmadığı, esrar’ın hint kenevirinden elde edilen bir madde olduğudur.
 
Hint kenevirinin boyu 1 ila 4 metre arasında değişir. Kendine has bir kokusu vardır. Yapraklarının üstü tüylerle kaplıdır. Her iklimde yetişir. Bitki kesilmeden de üstüne akan reçineden esrar elde edilebilir. Bitki olgulaşınca kesilir. Daha sonra beyaz bir örtü üzerinde kurutulmaya bırakılır. Beyaz bezin üzerine dökülen tozlar, esrarın en kaliteli yapısını oluşturur. Daha sonra bunlar elekten geçirilir.

“Haşiş” (hint keneveri/cannabis indica) ile “Afyon haşhaşı” (papaver SomniferumL) birbirine karışan iki kavramdır. Bu iki bitki aynı familyadan olmakla birlikte, birbirlerinden farklı bitkilerdir. Bu nedenle “haşiş” adı verilen bitki ile “afyon haşhaşı” birbiri ile karıştırılmamalıdır. Hint kenevirinin sapları ve tohumları sanayide kullanılır. Saplarından ayrılan liflerinden ip, halat, çuval, kaba kumaş yapılabilir. Tohumlarından çıkan yağ sabun üretiminde kullanılır.
 

Kenevir otunun toz haline getirilip elenen ilk ürününe “birinci mal” “kaynar” adı verilir. Daha sonra ikinci kez elenen tozlardan elde edilen ürüne Batı Avrupa ve Amerika’da yaygın olarak “Marihuana” ya da “Ganja”denir. Geri kalan artıklara “paspal” denir ki, içerdiği etkili madde miktarı çok düşüktür. Esrar kesilmiş, kurutulmuş ve preslenerek plaka haline getirilmiş biçimde satılır. Genellikle kına renginde olur. Esrar, tütünle karıştırılarak sigara şeklinde içilir.
 
Sık sık kullanan Asya tabirlerini açıklamak gerekirse, ‘Ganja’ işlenmiş dişi bitki ve reçinesinin yapışkan bir kütle halinde sıkıştırılarak veya yuvarlanıp ezilerek daha sonra düz ve yuvarlak plakalar haline getirilen genç yapraklarını ve çiçekli üst kısımlarını ifade eder. Bunun rengi koyu yeşil veya yeşilimsi-kahverengidir ve hoş bir kokusu ile karakteristik bir tadı vardır (BM, 1975).
 
“Charas” dişi bitkinin üst kısımlarından ayrılmış ve işlenmiş reçinedir. Bu madde gri-beyaz bir toz haline gelinceye kadar yuvarlanır ve ovulur ve daha sonra plaka veya hemen hemen saydam inceliğinde levhalar haline getirilir veya koyu kahverengi topaklar şeklinde bırakılır. “Bhang” bitkinin daha eski veya daha olgun yapraklarını ifade eder genellikle şekerlemelerde bir katkı maddesi olarak veya suda kaynatılarak ve biraz tereyağı eklenerek şurup yapmada kullanılır. Etkileri bakımından Ganja’dan daha zayıftır, Charas’tan ise çok daha zayıftır.
 
Orta Doğu’da “Hashish” (esrar) kelimesi genellikle hem yaprakları ve hemde reçineyi veya bunların bir karışımını ifade eder. Kuzey Afrika’da ekseriya kabaca bir toz haline getirilen, reçine ve bitkinin üst kısımları, Fas’ta “Kif” olarak Cezayir ve Tunus’ta  “takrouri”  olarak  bilinir,  orta  ve  Güney  Afrika’da  “dagga”  yaprakları  ve bitkinin üst kısımları ifade eder. Avrupa ve Kuzey Amerika’da “hashish” (esrar) kelimesi, genellikle sadece reçineyi belirtirken, yapraklar ve bitkinin üst kısımları (ki bunların içersinde biraz reçine bulunabilir) “marijuana” (esrar), “pot” (kavanoz), “grass” (çimen), “weed” (yaban otu), “tea” (Çay) veya birçok isimlerle adlandırılır.
 
Reçinenin kendisi kahverengi renktedir ve genellikle bloklar veya düz plakalar halinde sıkıştırılmıştır. Çıktığı ülkeye ve bir karışımdaki yaprak ve bitkinin üst kısımlarının oranına bağlı olarak reçinenin daha kuvvetli veya daha zayıf bir yeşil renkte ve az yumuşak ve nemli olabilir. Yapraklar genellikle bir tohum ve sapın çıkarılmasından sonra doğranır, bunlar ezilmiş kuru nane yapraklarına benzer ve renk olarak yeşil veya gri-yeşildirler. Yakıldığı veya sigara şeklinde içildiği zaman hem yapraklar ve hem de reçine, yanmakta olan kuru saman gibi koku verirler.