Bu mantar çeşitleri, LSD gibi halusinojenik etki özelliklerine sahiptir. Yani bu mantarlar vücuda alındıklarında bilincin değişmesine, his ve düşünce boyutunun daha geniş bir boyuta ulaşmasına neden olurlar. Kimyasal olarak, psikedelik maddeler beynin fonksiyonlarını etkileyerek; algı, his, hafıza, ve bilinçaltı gibi beyin süreçlerinin bilince yerleşmesine ve bu süreçlerin engellenmeyerek gerçek hayattaymış gibi yaşanmasına (halüsinasyonlara) sebep olurlar. Başka bir deyişle, beyin normalde ulaşamadığı bilgi, algı, sezgi ve hislerden haberdar olmaya başlar. Sihirli mantarlar “shrooms” olarak da bilinirler.Psikedelik, psilosin ve psilosibin içeren çok fazla mantar türü olduğu tahmin edilmektedir. Neredeyse tüm dünyada yetişen bu mantarların, bazı ülkelerde yetiştirilmesi ve bulundurulması serbest olduğu gibi, birçok ülkede kısıtlamalar vardır.
Sihirli Mantar Türleri
Psikedelik mantar çeşitleri 2 grup şeklinde incelenmektedir. Birinci grupta psilosibin ve psilosin içeren mantarlar, ikinci grupta ise musimol içeren mantarlar vardır. Psilosibin içeren mantarların beyindeki işlevi seratonine benzer ve güçlü bir mod (mood) ve bilinç düzenleyicisidir. Musimol içeren mantarlar ise psilosibin içeren mantarlara göre aşırı oranda zehir içerir ve kullananlarda kalıcı hasarlar meydana getirebilir. Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, dünyada yaklaşık 190 çeşit psilosibin ve psilosin içeren mantar türü vardır. Psilosibin içeren mantar çeşitlerinin en çok bilinenleri şöyledir:
Panaeolus cyanescens, Panaeolus subbalteatus, Panaeolus tropicalis, Psilocybe azurescens, Psilocybe baeocystis, Psilocybe bohemica, Psilocybe cubensis, Psilocybe cyanescen, Psilocybe mexicana, Psilocybe semilanceata, Psilocybe subaeruginosa, Psilocybe tampanensis. Renkleri açık ve koyukahve renginde olup taze, kuru ve toz halinde satılırlar; koku ve tatları çok kötüdür. Musimol içeren mantarlardan ise en bilineni “Amanita Muscaria”dır. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalara göre, bu mantar çeşidi bilinen mantar çeşitleri arasında en ölümcül olanıdır. Bu zehirli mantarlar hakkında değişik deneyler yapılmış; Amanita Muscaria’nın verildiği hayvanlarda ölüm oranı bir hayli yüksek çıkmıştır. Bu mantar türünün ise rengi kırmızı olup üzerinde beyaz benekler bulunmaktadır. Özgürlük mantarı adı verilen tipi İngiltere’de en fazla bulunanıdır ve psilosibin isimli aktif maddeyi içerir.
Kullanım yolu
Mantarlar kurutularak ya da çiğ olarak tüketilmektedir. Büyülü/sihirli mantar (magic mushroom), hem çiğ olarak besinlerle karşılaştırılarak yenebilir hem de sıvılaştırılarak yutulabilir. Büyülü mantarın birkaç değişik tipi vardır.
Eğer bu madde ağızda bekletilip çiğnenirse 10 ile 40 dakika arasında, boş mideye çiğnenmeden yutularak tüketilirse 20 dakika ile 1 saat arasında etkisini göstermeye başlar. Bu etki 4 ile 6 saat arasında sürebilir. Kullanıcıların yaklaşık dozajları şu şekildedir:
* Başlangıç dozu: 0,25 gr.
* Hafif doz: 0,25-1 gr.
* Orta doz: 1-2,5 gr.
* Ağır doz: 2,5-5 gr.
* Çok ağır doz: 5 gr. ve fazlası
Etkileri
Psilosibin doğada bulunan ilk fosforlu indol bileşiğidir. Kimyasal yapısı beyin tarafından salgılanan serotonin maddesine çok benzer. Psilosibin vücutta psilosine dönüşür ve merkezi sinir sistemi üzerine etki eder. Halüsinojen etki yapan psilosibinin dozu kişiye göre 5-50 mg arasında değişir. Bugüne kadar kullanıldığı kaydedilen en yüksek doz 120 mg’dır. Kurutulmuş Psilocybe mexicana mantarı % 0,2-0,4 psilosibin içerir.
Halüsinojen etkiyi elde etmek için 2-4 gr kuru mantar yemek yeterlidir. Mantarı yedikten sonra 30-60 dakika içinde etkisi görülmeye başlar. İlk belirtiler gözün odak yapmakta güçlük çekmesidir. Daha sonra renkli hayaller, parlak renkler görülmeye başlanır, zaman kavramı yok olur, birkaç dakika saatler gibi gelir. Bu sırada kişi konuşabilir ve gördüğü hayalleri anlatabilir. Bu etkiler 2-4 saat sürer. Psilosibinin, insanlar ve hayvanlar üzerindeki etkileri ayrıntılı olarak araştırılmış ve LSD’nin etkilerine çok benzediği saptanmıştır. Tüm maddelerde olduğu gibi meydana çıkan etkiler, kullanılan dozun miktarına, kullanıcının kişilik yapısına ve ilacın alındığı ortama göre değişiklik gösterir. Genellikle 20-30 mantarlık bir doz güçlü bir “trip” meydana getirir. Büyülü mantarlar, düşük dozlarda cannabisinkinden (esrar) farklı olmayan bir relaksasyon hissi oluşturur. Daha yüksek dozlarda ise deneyimin, LSD’deki etkiye daha benzer bir durum yarattığı düşünülmektedir.
Kullanıcılar, renklerin daha canlı ve yoğun hale geldiği, halüsinasyondan oluşan bir deneyim yaşarlar. Büyülü mantarın “trip”i yaklaşık 4 saat gibi, LSD’nin süresine göre daha kısa bir süredir. Sihirli mantarlar özellikle 60’lı yıllardan sonra yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Gerçeklikten uzaklaşma, gerçekte var olan duyguları görmezden gelme etkisi yaratan mantarlar, bireyin duygularında ani gel- gitlere yol açar. Bir an dünyanın en gözü kara insanıyken, göz açıp kapayana kadar varolan her şeyden korkmaya başlayabilirler.
Sihirli mantarların etki gösterme nedeni bu maddelerin beynin sinir sistemindeki bazı işlevlerini aksatması sonucudur. Bu maddeler kişinin normal hayatını kolaylaştırmasını, beynin bilinçaltının dengelenmesini sağlayan filtreleri devre dışı bırakır ve kişiyi alışık olmadığı geniş halüsinasyonlar dünyasına götürür. Bu mantarlar alındıklarında nasıl etki edecekleri büyük ölçüde kişinin o anki ruh hali ve beklentilerine bağlıdır. Güvenli ve rahat ortamda alındıkları zaman güzel hayaller yaratırken, tersi durumlarda oldukça olumsuz tablolar oluşturabilir. Örneğin kişi maddeyi kullanmadan önce kendini iyi hissediyorsa madde kişide şöyle etkiler gösterebilir:
* Genel ruh hali değişimi ve öfori başlar.
* Gülme hissi, baş dönmesi oluşur.
* Yaratıcı, felsefik ve derin düşünme meydana gelir.
* Merak duygusunda artış olur.
* İştah artışı olur.
Eğer kişi maddeyi kullanmadan önce herhangi bir moda yakın değilse yani nötr
bir ruh haline sahipse:
* Duygusal açıdan hassaslık yüksektir.
* Bilinç değişimi olur.
* Zaman kavramında değişiklik (zamanın çok yavaş geçmesi) hissedilir.
* Işığa karşı duyarlılık artar.
* Gözbebekleri genişler, uyku hali oluşur.
* Hatıralar gerçek hayatta yaşanıyor hale gelir.
Eğer kişi maddeyi almadan önce kendini kötü hissediyorsa:
* Yoğun korku duygusu oluşur.
* Şiddetli baş ağrısı oluşur.
* Yoğun mide bulantısı, midede rahatsızlık meydana gelir.
* Baş dönmesi, sersemlik, bayılma hali oluşur.
* Endişe duygusu yoğundur,kafa karışıklıklığı hissedilir.
* Dikkat gerektiren işlerde başarasızlık olabilir.
Bununla birlikte maddenin etkileri, kişinin aldığı dozaja göre de değişir. Örneğin; madde başlangıç dozajında alınmışsa (0,25 gr. ile 0,75 gr arası):
* Üşüme hissi, sinirlilik hali oluşur.
* Hafif mide bulantısı olabilir.
* Göz bebeklerinde hafif büyüme, ışığa karşı hafif duyarlılık oluşabilir.
* Baş dönmesi ve hassaslık artar.
Eğer madde orta dozda alınmışsa (0,75 gr. ile 2,5 gr. arası) :
* Üşüme ve titreme yoğundur.
* Ağır mide bulantısı ve midede rahatsızlık oluşur.
* Işığa karşı duyarlılık çok fazladır. Yıldız ve gökkuşağı şeklinde ışık kümeleri
görülür
* Odaklanma ya çok fazladır ya da hiç yoktur. Özellikle geçmiş olaylara ve hatıralara odaklanma çok fazladır.
* Endişe, neşe, merak, üzüntü, dinsel inanç gibi duygular üst seviyededir.
* Görsel yetiler geniştir. Kişi çevresini farklı şekilde algılar, eş zamanlı birçok detayın farkına varılabilir.
Ağır dozda alınan maddelerde (2,5 gr. ile 10 gr. arası) :
* Orta dozdaki etkilerin hepsini göstermekle birlikte, bu etkilerin en üst
seviyelerde oluşmasına neden olur.
* Mide bulantısı, kusma meydana gelebilir.
* Yüksek korkuyla birlikte, kişinin kendisine “Ben ne yapıyorum?”, “Yaşamımda neyi değiştirmeliyim ya da nereye gidiyorum?” gibi sorular sormasına neden olarak endişe hissini artırır.
* Zaman algısında değişiklik oluşur, zamanın çok yavaş ilerlediği hissedilir.
* Kişi çevresiyle konuşabilir, gördüğü hayalleri anlatabilir.
* Vücut ısısı yükselir, kan basıncı yükselir ve kalp atışları hızlanabilir.
İstenmeyen etkiler
Sihirli mantar kullanımında uzun süreli etkiler oluşabilir. Bunlardan en önemlisi “flashback” deneyimidir. Flashback deneyiminde kişi, yaşam deneyimlerinden belli kısımları yeniden yaşayabilir ve bu durum beklenmedik bir şekilde, aniden ve kendiliğinden gerçekleşebilir. Tipik olarak bir kaç dakika hatta daha kısa bir süre içinde sonlanır ve genellikle, şekilsiz renklerden korkutucu halüsinasyonlara kadar uzanan bir çeşitlilik içerir.
Flasback haricinde sihirli mantarın diğer bir etkisi ise kişiyi kötü şeylere sürüklemesidir. Sihirli mantar kullanıcıları yaşadıkları bu halüsinasyon deneyimine “trip” adını verirler. Eğer kişi bu mantarları kullanmadan hemen önce kendini kötü hissediyorsa ya da maddenin dozajı çok yüksekse bu durum kişiyi “bad trip” lere sürükleyebilir. Bu durum halüsinasyonların çok ileri düzeye vardığı, sanrıların geliştiği ve tam bir psikotik tablonun gözüktüğü durumdur. Bu esnada kişi korkutucu ve dehşet verici duygular, istemsiz sarsıntılar yaşarlar, düşünce ve duygularda kontrol kaybı , delirme ve ölüm korkusu hissederler.
Kronik kullanım durdurulduğunda ya da azaltıldığında fiziksel yoksunluk belirtisi dediğimiz davranışların gözüktüğüne dair kanıt yoktur; ancak psikolojik bağımlılığı güçlüdür. Toleransı arttırır, kullanıcı daha önce yaşadığı seviyedeki etkiyi elde etmek için düzenli bir şekilde maddenin dozunu arttırır.
Sihirli mantar kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlar
Sihirli mantar kullanımının kötü etkilerinden kaçınabilmek ya da beklenmeyen durumlar yaşamamak için, maddenin tek başına değil de güvenilir, daha önce bu deneyimi yaşamış kişilerle birlikte alınması gerekir. Ayrıca bir mantar çeşidi olarak bilindiği için bu mantarların toplanması esnasında deneyimli kişilerle birlikte çalışılması gerekir aksi takdirde zehirli mantarlar ölümlere neden olabilir. Sihirli mantar çeşitlerinden sadece psilosibin madde içeren mantarlar kullanılabilir; özellikle musimol madde içeren Amanita Muscaria isimli mantardan özellikle kaçınılmalıdır çünkü bu mantar yüksek oranda zehir içermektedir.Bu maddelerin bazı durumlarda kesinlikle kullanılmaması gerekmektedir:
* Kullanıp kullanmama konusunda tereddüt yaşanılıyorsa,
* O esnada başka bir madde kullanılıyorsa (örneğin alkol)
* Zihinsel rahatsızlıklar varsa,
* Depresiflik varsa,
* Paranoyak davranışlara yatkınlık varsa,
* Hamileysek,
* O esnada yanlız isek,
* O esnada reçeteli ilaç kullanılıyorsa,
* Araç kullanılıyorsa,
* Parti esnasında,
* Gelecek 24 saat içinde çok önemli bir işimiz, okul vs. varsa kesinlikle kullanılmamalıdır.
Bununla birlikte, sihirli mantarların en olumsuz etkilerinden biri olan “bad trip” deneyimi yaşanıldığında bu durumdan kurtulmak için;
* Bulunulan ortam değiştirilmelidir,
* O esnada çalan müzik değiştirilmeli, daha tanıdık şeyler dinlenmelidir,
* Güven duyulan bir arkadaşla konuşulmalıdır
* Bu duruma karşı direnç göstermeye çalışıldığı için vücut fonksiyonları dengesizlik gösterebilir. O yüzden nefes almaya yoğunlaşıp, nefes alış-veriş dengelenmeye çalışılmalıdır
* Bu durumun yaratabileceği ölüm duygusu düşünülmemeye çalışılmalıdır.
* Aşırı dozdan kurtulmak için su içmek gerekir.
0 yorum:
Yorum Gönder