Erken Uyarı Sistemi (EWS-Early Warning System)

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de, bilinen ve yasalar tarafından kontrol altına alınmış olan narkotik ve psikotrop maddelerin dışında, bu maddelere benzer etkiler gösteren ancak herhangi bir yasal kısıtlılığı olmayan yeni psiko-aktif maddelerin görülme sıklığı giderek artmaktadır. Yasal bir kısıtlılığının olmaması ve nispeten kolay temin edilebilmesi, bu maddelerin piyasaya arzını giderek arttırmaktadır.

Bu itibarla, uyuşturucu madde ve uyuşturucu madde bağımlılığı ile mücadelede, ortaya yeni çıkan psiko-aktif maddelerin en kısa sürede yasa kapsamına alınması büyük bir önem taşımaktadır.
Türkiye’de EWS Çalışma Grubu, 2006 yılında EMCDDA ile TUBİM arasında başlatılan “Phare Projesi” kapsamında oluşturulan Ulusal Çalışma Gruplarından birisi olarak, 2006 yılında kurulmuş ve bu tarihten itibaren faaliyetlerini düzenli olarak yürütmektedir.

Bu  çalışma  grubunda;  Adalet,   Gıda-Tarım ve Hayvancılık, Gümrük ve Ticaret ve Sağlık Bakanlıkları, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Hacettepe Üniversitesi ve ilgili diğer kurumlardan toplam 20 temsilci bulunmaktadır. Grup iletişimi e-posta aracılığı ile gerçekleşmekte, EWS sistemi aracılığı ile yapılan yeni bir bildirim tüm grup üyeleri ile paylaşılmaktadır.

EWS kapsamındaki kurumlar ülkede yeni bir madde ile karşılaştıklarında “Yeni Psikoaktif Maddeler (uyuşturucu, uyarıcı, halüsinojen, v.b. maddeler) İçin Rapor Formu”nu doldurarak TUBİM’e göndermektedir. Daha sonra bu maddelerle ilgili olarak yapılan toplantılarda;

1.    Bağımlılık gelişme ihtimali ve olası bağımlılığın ağırlığı,
2.    Kullanıcı açısından taşıdığı sosyal riskler,
3.    Toplumda yaratacağı huzursuzluk ve şiddet ile ilişkisini  değerlendirmektedir.

EWS toplantılarında,  uzmanlar  tarafından değerlendirilen yeni psiko-aktif madde/ maddelerin yasa kapsamına alınması için tavsiye kararı alınmaktadır. Alınan tavsiye kararı TUBİM tarafından Sağlık Bakanlığı’na resmi yazı ile bildirilmekte ve bu maddelerin yasal kısıtlılık altına alınmaları için gerekli prosedür başlatılmış olmaktadır.

EWS Çalışma Grubu’nun toplantıları neticesinde 2007-2012 yılları arasında toplam 34 yeni psiko- aktif madde 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkındaki Kanun kapsamına alınmıştır

Bu  maddelerle  daha  erken  mücadele edebilmek için yani yeni psikoaktif maddelerin ülkemize gelmeden tespit edilmesi, risk değerlendirmelerinin yapılması ve yasa kapsamına alınmaları kapsamında, 03 Ekim 2012 tarihinde gerçekleştirilen EWS Çalışma Grubu’nun 9. toplantısında; ülkemizde henüz görülmemekle birlikte, proaktif bir  yaklaşımla, en  az bir  AB ülkesi tarafından yasa kapsamına alınmış olan yeni psikoaktif maddelerin EWS Çalışma Grubu’nda görüşülerek 2313 sayılı Yasa kapsamına alınması hususunun değerlendirilmesinin, uygun bir yaklaşım olacağına karar verilmiştir.

Bu doğrultuda çalışma grubu üyesi temsilciler tarafından yapılan görüşme ve değerlendirmeler neticesinde; 60 yeni psiko-aktif maddenin 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkındaki Kanun kapsamına alınması kararı alınmış ve 25 Haziran 2013 tarihli ve 28688 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu’nun 22 Mayıs 2013 tarihli ve 2013/4827 sayılı kararı ile 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun hükümlerine tabi tutulmuştur . Böylelikle 2007-2013 yılları arasında 2313 sayılı yasa kapsamına alınan madde sayısı 94’e yükselmiştir.