bağımlılığa yol açarken, alkol, eroin v.b. gibi maddeler
hem ruhsal hem de bedensel bağımlılık oluştururlar. Ruhsal
bağımlılığın psikolojik bir hastalık olarak belirleyici etken
olduğu bilinmektedir. Madde bağımlılığının yanısıra, tutku
ve zorunlu davranış açısından, Dünya Sağlık Organizasyonu
hastalık kataloğuna alınmış olgular da vardır.
Almanca´da Sucht diye adlandırılan, uyuşturucu bir maddeye
bağımlı olma hastalığı, yasal veya yasa dışı bir maddeyi
sürekli kullanmanın getirdiği alışkanlık sonunda ortaya çıkar.
Bağımlılığın azı çoğu olmadığı gibi, bağımlılığın hangi maddeye
olduğu da pek önemli değildir.
Bu hastalık, insanı karşı konulması çok zor bir istek ve hırsla,
sevdiği insanları kaybetme riski de olsa, sürekli uyuşturucu
kullanmaya zorlar. Yani bağımlı olan insan yavaş yavaş uyuşturucudan başka birşey düşünemez duruma gelir.
Bazı maddelerin sürekli kullanımı sadece ruhsal (psikolojik)
bağımlılığa yol açarken, alkol, eroin v.b. gibi maddeler hem
ruhsal hem de bedensel bağımlılık oluştururlar. Bu durum
alkolde yavaş, eroinde çok çabuk gelişir. Uyuşturucunun
bırakılmasından kısa bir süre sonra bedensel bağımlılıktan
kurtulma olanağına karşın, ruhsal bağımlılığın tedavisi
aylarca sürebilir. Bu nedenle ruhsal bağımlılığın, psikolojik bir
hastalık olarak, belirleyici etken olduğu bilinmektedir. Yaşantısında
karşılaştığı sorunları kendi gücüyle değil, ancak bir
uyuşturucunun yardımıyla çözebileceği inancına saplanan ve
aynı zamanda, madde kullanımını kontrol altına alamıyan bir
insanın, bu maddeye ruhsal yönden bağımlı olduğu söylenebilir.
Sadece ruhsal bağımlılık yaratan maddelerin olumsuz
etkileri, bedensel bağımlılık söz konusu olmasa da, güçlüdür.
Ruhsal bağımlılık oluşturan maddeleri kullanan kişide
kendini idare etme ve kendine yön verme yetenekleri düşük
düzeydedir. Uyuşturucu bırakıldığında bedensel ağrılar (kriz)
olmasa da, aşırı keyifsizlik, hoşnutsuzluk, içine kapanıklık ve
hatta depresyon halleri görülür.
Ìnsan vücudu bedensel bağımlılık oluşturan maddeyi belirli
bir süre sonra, besin maddelerinde olduğu gibi metabolizmasına,
bünyenin çalışma akışına işler. Yani beden bu yabancı maddenin etkisine karşı sürekli uyum gösterir. Bu durum bedenin toleransını arttırması diye tanımlanır. Bu safhada
bünyenin normal çalışması maddenin sürekli bedene girmesiyle
olasıdır. Uzun süre alkol kullananın yeterli hoşnutluğa
ulaşması için giderek daha fazla alkol içmesi gerektiği gibi,
eroin kullananın da istediği etkiyi bulması için, maddenin
dozunu yükseltmesi gerekir.
Uyuşturucuyu aldıktan bir süre sonra madde yeniden alınmazsa
krizler başlar ki, bu da bedensel bağımlılığın olgusudur.
Krizler aşırı terleme, yüksek ateş, adale ağrıları, kusma ve
ishal şeklinde başgösterir.
Madde bağımlılığının yanısıra, tutku ve zorunlu davranış
açısından, Dünya Sağlık Organizasyonu hastalık kataloğuna
alınmış olgular da vardır. Örneğin kumar hastalığı, aşırı alışveriş
tutkusu, beslenme bozuklukları gibi bağımlılık karekteri
içeren davranışlar söz konusudur. Uyuşturucu maddenin
rol oynamadığı bu zorunlu davranışlar, çevrenin dikkatini
çekmeyebilir. Ama onlar da madde bağımlısı gibi kişinin
kendisini ve aile yaşantısını yıpratırlar.
0 yorum:
Yorum Gönder